Τετάρτη, 27 Μαρτίου 2019
Η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση (ΕΕΚ) διατηρεί καίριο ρόλο στην παροχή των αρχικών δεξιοτήτων και προσόντων προς τα άτομα προκειμένου να εισέλθουν στην αγορά εργασίας, ενώ παρέχει ένα ευρύτερο περιβάλλον στήριξης της αναβάθμισης των δεξιοτήτων (upskilling) και της επανακατάρτισής τους (reskilling) μέσα σε ένα δια βίου πλαίσιο.
Είναι γεγονός ότι από το 2010, οι κυβερνήσεις και οι κοινωνικοί εταίροι συνεργάστηκαν για να προωθήσουν τους στόχους που συμφωνήθηκαν στο πλαίσιο του Ανακοινωθέντος της Μπριζ. Ειδικότερα, σημείωσαν πρόοδο ως προς το να καταστήσουν την αρχική επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση (ΕΕΚ) περισσότερο σχετική με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας, κυρίως εστιάζοντας στην μάθηση που βασίζεται στην εργασία (WBL), στη μαθητεία, στην επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών και των εκπαιδευτών και στη διασφάλιση της ποιότητας.
Το Ανακοινωθέν της Μπριζ έθεσε ένα όραμα για μια ατζέντα πολιτικής της ΕΕ για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση έως το 2020. Τα Συμπεράσματα της Ρίγα (2015), όπως προέκυψαν στο πλαίσιο της διαδικασίας της Κοπεγχάγης, ορίζουν τα «πέντε μεσοπρόθεσμα παραδοτέα για την Επαγγελματική Εκπαίδευση & Κατάρτιση» και έθεσαν με τη σειρά τους νέες βελτιωμένες προτεραιότητες, οι οποίες μεταξύ άλλων προετοιμάζουν το όραμα για ένα πλαίσιο πολιτικής μετά το 2020.
Υπό το πρίσμα αυτό, το παρόν κείμενο αναδεικνύει, κατ’αρχάς, τη σημασία του σχεδιασμού κατάλληλων πολιτικών με έμφαση στην επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό. Στην κατεύθυνση αυτή, επισημαίνεται η σημασία ενσωμάτωσης των πολιτικών εκπαίδευσης και κατάρτισης στο ευρύτερο πλαίσιο των προσανατολισμένων στο μέλλον οικονομικών πολιτικών και των πολιτικών ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας και της καινοτομίας, με σκοπό τη διαχείριση των οικονομικών, παραγωγικών και τεχνολογικών διαρθρωτικών αλλαγών.
Εν συνεχεία, το κείμενο περιγράφει το βασικό διάγραμμα του οράματος ως προς τη μελλοντική πολιτική της Ένωσης για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση. Το όραμα αυτό διακρίνεται από συγκεκριμένες βασικές αρχές και περιλαμβάνει τρεις βασικούς πυλώνες:
- Δεξιότητες, ικανότητες και προσόντα για απασχολησιμότητα, προσαρμοστικότητα, προσωπική ανάπτυξη και ανάπτυξη της ιδιότητας του ενεργού πολίτη.
- Προσβάσιμη, ελκυστική, αξιόπιστη και καινοτόμα παροχή υπηρεσιών ΕΕΚ για όλους.
- Ολοκληρωμένα, ευέλικτα, διαφοροποιημένα και ποιοτικά συστήματα με διακυβέρνηση, χρηματοδότηση και καθοδήγηση που προωθούν την αριστεία, την ένταξη και την αποτελεσματικότητα.
Τέλος, το κείμενο αφιερώνει ιδιαίτερη αναφορά στη σημασία της ευρωπαϊκής συνεργασίας σε θέματα ΕΕΚ, στην ανάγκη έγκρισης ενός νέου Ανακοινωθέντος από την Επιτροπή -το οποίο θα καθορίσει το όραμα για την ΕΕΚ 2030- καθώς και στη σημασία προετοιμασίας μιας πρότασης της Επιτροπής για τον εξορθολογισμό και την εδραίωση του πλαισίου πολιτικής της ΕΕ για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, της διακυβέρνησης και των υφιστάμενων εργαλείων της ΕΕ. Στο πλαίσιο αυτό, ωριμάζουν και τίθενται οι προϋποθέσεις για ένα πρόγραμμα εκσυγχρονισμού της ΕΕΚ για την επόμενη δεκαετία.
Να σημειωθεί ότι ειδική αναφορά πραγματοποιείται ως προς τη σημασία του κοινωνικού διαλόγου -και τον σημαντικό ρόλο των κοινωνικών εταίρων-, ο οποίος αποτελεί ένα βασικό στοιχείο στη διαδικασία προετοιμασίας και εφαρμογής των ως άνω πρωτοβουλιών.
Το ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ προχωρά στην αναδημοσίευση του κειμένου, προκειμένου να διαβαστεί από ένα ευρύτερο κοινό και να αποτελέσει αντικείμενο περαιτέρω κριτικής εξέτασης και διαλόγου.
Βιβλιογραφική αναφορά: Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2018), Γνωμοδότηση σχετικά με το μέλλον της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης για την περίοδο μετά το 2020, Συμβουλευτική Επιτροπή για την Επαγγελματική Κατάρτιση, μτφ. Παρασκευάς Λιντζέρης & Αντώνης Αγγελάκης, Αθήνα: ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, Μάρτιος 2019, σσ. 20
Το παραδοτέο υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του έργου «Θεσμική, ερευνητική και επιχειρησιακή ενδυνάμωση της ΓΣΕΒΕΕ» με κωδικό ΟΠΣ 5001290. Το έργο συγχρηματοδοτείται από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού Εκπαίδευση και Δία Βίου Μάθηση 2014-2020».
