Τετάρτη, 27 Μαρτίου 2019
Η λεγόμενη 4η Βιομηχανική Επανάσταση (4ΒΕ) προσδιορίζεται τόσο από τη συνδυαστική εκθετική ανάπτυξη και την σύμπτυξη τεχνολογιών αιχμής (π.χ. τεχνητή νοημοσύνη, νανοτεχνολογία, φωτονική, προηγμένα υλικά, βιοτεχνολογία, μικρο-νανο ηλεκτρονική, πληροφορική), όσο και από την ευρύτατη εφαρμογή τους σε μια σειρά παραγωγικών και οικονομικών δραστηριοτήτων (π.χ. βιομηχανική παραγωγή, γεωργία, υπηρεσίες). Σημειώνεται ότι μια από τις ιδιαιτερότητές της 4ΒΕ είναι οι δυνατότητες που παρέχει για την αύξηση της παραγωγικότητας στη βιομηχανία αλλά και οριζόντια σε όλους τους τομείς της οικονομίας. Παράλληλα, η 4η Βιομηχανική Επανάσταση, πέρα από τον μετασχηματισμό υφιστάμενων παραγωγικών δραστηριοτήτων που τροφοδοτεί, οδηγεί και στην ανάδυση αμιγώς νέων τεχνολογικών και παραγωγικών οικοσυστημάτων, γεγονός που επαναπροσδιορίζει τις στρατηγικές αλυσίδες αξίας που θα επιτρέψουν στην Ευρώπη να ανακτήσει τη θέση της στον διεθνή ανταγωνισμό.
Όπως σημειώνεται στο παρόν κείμενο, η εθνική αναπτυξιακή στρατηγική επικεντρώνεται σήμερα στο μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας σε μια οικονομία της γνώσης. Στο πλαίσιο αυτό, τονίζεται η ανάγκη εξειδίκευσης των παραγωγικών και αναπτυξιακών προτεραιοτήτων μέσα από τον προσδιορισμό συγκεκριμένων κριτηρίων που θα οδηγήσουν στην επιλογή συγκεκριμένων τομέων (αλυσίδων αξίας) και που εκτιμάται ότι διαθέτουν σημαντική αναπτυξιακή προοπτική και διαμορφωμένα συγκριτικά πλεονεκτήματα (επιχειρηματική και τεχνολογική καινοτομία, εγκατεστημένη βάση). Ο σχεδιασμός και η εφαρμογή των πορισμάτων μιας τέτοιας εξειδίκευσης, θα μπορούσε να συμβάλλει στην ενίσχυση των παραγωγικών δομών της χώρας ως προς τη συνολική τοποθέτηση της, στο πλαίσιο εξελίξεων της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης.
Ειδικότερα, στο κείμενο υποστηρίζεται ότι η παρατηρούμενη ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας στη βάση των πολιτικών και μέτρων που έχουν ληφθεί και υλοποιούνται στο πλαίσιο της Εθνικής Αναπτυξιακής Στρατηγικής, απαιτείται να συμπληρωθεί και να ενισχυθεί με την ελληνική στρατηγική για την 4η Βιομηχανική Επανάσταση που θα συμπεριλάβει θέματα βιομηχανικής πολιτικής και θα εξασφαλίσει τη θέση της ελληνικής οικονομίας στον διεθνή ανταγωνισμό της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, διασφαλίζοντας μεσομακροχρόνια τη βιωσιμότητα και τη σύγκλισή της με τα μέσα ευρωπαϊκά επίπεδα. Προς αυτή την κατεύθυνση, σημεία που χρήζουν ιδιαίτερης έμφασης σύμφωνα με το κείμενο, αποτελούν αφενός η δυνατότητα ενεργούς παρέμβασης της χώρας μας στις ήδη διαμορφούμενες ευρωπαϊκές στρατηγικές αλυσίδες αξίας, αφετέρου η διαμόρφωση μιας συγκροτημένης και ισχυρής δημόσιας παρέμβασης με την ουσιαστική και ενεργό συνδρομή των κοινωνικών εταίρων. Οι συγκεκριμένες παράμετροι προϋποθέτουν σημαντικές βελτιώσεις στον τρόπο που το κράτος σχεδιάζει, συντονίζει-υλοποιεί και ελέγχει τις δημόσιες πολιτικές που αναπτύσσει.
Μια ακόμη σημαντική επίσης επισήμανση του κειμένου αφορά στο ζήτημα της συμμετοχής της ελληνικής οικονομίας στη εν εξελίξει τεχνολογική επανάσταση καθώς και στη διαπίστωση ότι κάθε ισχυρή διεθνής τάση δεν χρειάζεται να συνδέεται με τον πυρήνα της νέας τεχνολογικής επανάστασης, αν και υποχρεωτικά πρέπει να την ακολουθεί στενά.
Εν κατακλείδι, το παρόν κείμενο επιχειρεί να θέσει τις βασικές παραμέτρους ενός διαγράμματος για την ελληνική στρατηγική προσαρμογής και ανταπόκρισης στις ραγδαίες τεχνολογικές και παραγωγικές εξελίξεις, σε επίπεδο υφιστάμενων και νέων συγκριτικών πλεονεκτημάτων. Υπό αυτό το πρίσμα, υπογραμμίζεται η ανάγκη διαμόρφωσης ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού στρατηγικής αλλά και ενός συνεκτικού συντονισμού και αποτελεσματικής υλοποίησης των ειδικότερων πολιτικών μέσα από την επιδίωξη της ευρύτερης δυνατής (πολιτικής και κοινωνικής) συναίνεσης στους βασικούς στόχους.
Το ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ προχωρά στην αναδημοσίευση του κειμένου προκειμένου να διαβαστεί από ένα ευρύτερο κοινό και να αποτελέσει αντικείμενο περαιτέρω κριτικής εξέτασης και διαλόγου.
Βιβλιογραφική αναφορά: Λαμπριανίδης Λ. (2019), Προωθώντας την ενεργή συμμετοχή της Ελλάδας στην 4η Βιομηχανική Επανάσταση, ΕΝΑ – Ινστιτούτου Εναλλακτικών Πολιτικών