Δημοσιεύσεις / Έρευνες - Μελέτες

Σύγχρονη ιστορία της ΓΣΕΒΕΕ 1997-2018

Στόχος της μελέτης «Σύγχρονη ιστορία της ΓΣΕΒΕΕ 1997-2018, ραγίζοντας τη ραχοκοκαλιά της κοινωνίας» είναι να αναδείξει τη μετάβαση της ΓΣΕΒΕΕ στον 21ό αιώνα, να οριοθετήσει τις τομές και τις συνέχειες αυτής της πορείας σε συνάρτηση με τα ιστορικά ερωτήματα της κάθε συγκυρίας και να περιγράψει τη σύγχρονη φυσιογνωμία του μεγαλύτερου φορέα συνδικαλιστικής εκπροσώπησης των μικρών επιχειρηματιών στην Ελλάδα. Το τεκμηριωτικό υλικό αντλήθηκε από το Ιστορικό Αρχείο της Συνομοσπονδίας, την ιστοσελίδα της, από συνεντεύξεις με ιστορικά αλλά και ενεργά στελέχη της ΓΣΕΒΕΕ -- διαδικασία η οποία αποτέλεσε παράλληλο και συνδυαστικό έργο με την εκπόνηση της παρούσας μελέτης -- καθώς και από εφημερίδες και άλλα έντυπα της περιόδου.

Η εισαγωγή καταπιάνεται με ζητήματα γύρω από τη θέση και το χαρακτήρα του στρώματος των ΕΒΕ μέσα στην ελληνική κοινωνία, όπως αυτά τέθηκαν ως διακυβεύματα την εποχή της οικονομικής κρίσης, και σκιαγραφεί μια περιοδολόγηση της σύγχρονης ιστορίας της ΓΣΕΒΕΕ. Οι μικρομεσαίοι αντιμετωπίστηκαν ως το ερμηνευτικό κλειδί για όλες τις παθογένειες της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας και απέναντι σε αυτές τις αναπαραστάσεις η ΓΣΕΒΕΕ κλήθηκε να προσδιορίσει και να επαναπροσδιορίσει τη συλλογική έκφραση της μικροαστικής τάξης.

Το πρώτο μέρος ξεκινά με τις ελπίδες και οράματα για έναν νέο συνδικαλισμό, ευρωπαϊκό και σύγχρονο, που να συνάδει με τις νέες κατευθύνσεις της εποχής της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, των τεχνολογικών επαναστάσεων και ενός μεσσιανισμού γύρω από την έλευση της νέας χιλιετίας. Περιγράφει την τομή στο Συνέδριο του 1997 και την πορεία αποκρυστάλλωσης, μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 2000, ενός συνδικαλισμού βασισμένου στην τεκμηρίωση, τον ρόλο του κοινωνικού εταίρου και στις σύγχρονες ευρωπαϊκές πρακτικές των ομάδων πίεσης, χωρίς όμως να εγκαταλείπονται οι παραδόσεις του αγωνιστικού συνδικαλισμού της προηγούμενης περιόδου του εκδημοκρατισμού. Η ΓΣΕΒΕΕ αναδεικνύεται σε έναν σοβαρό και αξιόπιστο συνομιλητή των κυβερνήσεων, της ευρωπαϊκής ένωσης και των άλλων κοινωνικών εταίρων, με μεγάλες δυνατότητες παρέμβασης υπέρ του στρώματος των μικρομεσαίων αλλά και ευρύτερα της κοινωνίας. Ωστόσο, πάγια ζητήματα και προβλήματα της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας παρέμεναν ανοιχτά ή οξύνονταν λόγω της εμφάνισης μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων.

Το δεύτερο μέρος καλύπτει την περίοδο της οικονομικής κρίσης και των αντιστάσεων του στρώματος απέναντι στα μνημόνια. Η Συνομοσπονδία, στέκοντας απέναντι στις πολιτικές διάλυσης και στοχοποίησης του στρώματος των μικρομεσαίων, οργάνωσε αντιστάσεις σε κάθε επίπεδο, τόσο με μαχητικές δράσεις όσο και με διαβουλεύσεις. Ταυτόχρονα, επεξεργάστηκε και προέταξε δέσμες αιτημάτων, συνέβαλε στην αποτύπωση της οικονομικής πραγματικότητας και τοποθετήθηκε πάνω στα κρίσιμα διακυβεύματα, όπως το δημοψήφισμα του 2015. Ο σύγχρονος ευρωπαϊκός εταιρικός συνδικαλισμός βρέθηκε σε κρίση, ενώ η Συνομοσπονδία κατέφυγε στον αγωνιστικό συνδικαλισμό σε συνδυασμό με την τεκμηρίωση. Στο εσωτερικό της παγιώνονται διαφορετικά μοντέλα συνδικαλιστικής έκφρασης. Με το τέλος της μνημονιακής περιόδου, η Συνομοσπονδία εκκινεί τις αναζητήσεις για έναν σύγχρονο συνδικαλισμό.  

Ο επίλογος συμπυκνώνει και πλαισιώνει θεωρητικά τα συμπεράσματα. Για την περίοδο 1997-2008, η αλλαγή συνδικαλιστικού παραδείγματος συσχετίζεται με την αποβιοτεχνοποίηση και το μετασχηματισμό των μικρομεσαίων. Για την περίοδο 2009-2018, η καταστροφή και η επιβίωση των μικρομεσαίων από την κρίση και τη μνημονιακή νομοθεσία οδηγεί στην αναζήτηση ενός νέου συνδικαλιστικού παραδείγματος.

Η μελέτη «Σύγχρονη ιστορία της ΓΣΕΒΕΕ 1997-2018» είναι προϊόν ερευνητικής εργασίας που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του έργου «Ενίσχυση της θεσμικής και επιχειρησιακής ικανότητας της ΓΣΕΒΕΕ» που χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού» του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς (2007-2013). Η σελιδοποίηση, επιμέλεια και έκδοση της μελέτης έγινε στο πλαίσιο της πράξης "Θεσμική, ερευνητική και επιχειρησιακή ενδυνάμωση της ΓΣΕΒΕΕ" με κωδικό ΟΠΣ 5001290. Η πράξη υλοποιείται με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος "Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση 2014-2020"

Βασικό συμπέρασμα

Η Συνομοσπονδία υιοθετεί τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της νέας εποχής και επιτελεί τον ρόλο του κοινωνικού εταίρου, διατηρώντας ωστόσο στοιχεία ενός αγωνιστικού προφίλ. Την εποχή της κρίσης, με την αποδυνάμωση του κοινωνικού διαλόγου, επανέρχονται στο προσκήνιο πλευρές του μαχητικού συνδικαλισμού, ο οποίος συνδυάζεται με την επιστημονικά τεκμηριωμένη αποτύπωση της οικονομικής πραγματικότητας από τη Συνομοσπονδία, στην προσπάθειά της να συνεχίσει να διαδραματίζει υπεύθυνα τον ρόλο της ως κοινωνικός εταίρος. Η ραχοκοκαλιά της κοινωνίας, όπως συνηθίζεται να χαρακτηρίζεται η τάξη των μικρομεσαίων, δεν έσπασε, όπως διαφαινόταν. Σίγουρα όμως “ράγισε”, τόσο την περίοδο της αποβιοτεχνοποίησης αλλά, με διαφορετικό τρόπο, κυρίως την εποχή της κρίσης.

Κύρια ευρήματα

Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις έγιναν συχνά αντιφατικά αντιληπτές είτε ως υπαίτιες για κάποιες οικονομικές δυσλειτουργίες είτε ως ένας από τους κύριους πόλους της ανάπτυξης της χώρας.

Μετά το 2000, η ΓΣΕΒΕΕ μεταβαίνει οριστικά σε μια νέα συνδικαλιστική εποχή με βασικό στοιχείο τη συναίνεση των παρατάξεων και τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό. Παγιώνεται η λειτουργία του ΚΕΚ ΓΣΕΒΕΕ και ιδρύεται το ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ. Είναι η χρυσή εποχή του εταιρικού συνδικαλισμού.

Κατά τη διάρκεια της κρίσης, καλλιεργείται το στερεότυπο του πονηρού μικρομεσαίου και η άποψη ότι η μικρή επιχειρηματικότητα είναι υπεύθυνη για τον οικονομικό μαρασμό. Η ΓΣΕΒΕΕ τοποθετείται εναντίον των μνημονίων και συμμετέχει στις κινητοποιήσεις, κινούμενη μεταξύ του θεσμικού ρόλου της και της ανυπακοής.

NEWSLETTER

Για να δείτε όλα μας τα ενημερωτικά δελτία πατήστε εδώ

Για να λαμβάνετε το ενημερωτικό δελτίο του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, παρακαλώ προχωρήστε σε εγγραφή.

  • Το email επικοινωνίας σας
  • This field is for validation purposes and should be left unchanged.

SOCIAL MEDIA